Είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κυπριακής πραγματικότητας η έλλειψη προγραμματισμού, η απουσία στρατηγικής. Στέκουμε αδρανείς παρατηρητές αγνοώντας προφανείς κινδύνους, μέχρι να είναι αργά. Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι τα αντανακλαστικά μας είναι άμεσα και μαξιμαλιστικά. Εκ των υστέρων το εξαντλούμε…έως την επόμενη φορά, που επαναλαμβάνεται η σκηνή που δείχνει πόσο απροετοίμαστοι είμαστε. Επιχειρησιακά και προληπτικά.

Αυτές τις σκέψεις έκανα όταν πέρασα πρόσφατα (μετά από υπόδειξη κατοίκων της περιοχής) από το Αναβαργός και πρόσεξα τα δέντρα και τη βλάστηση του ποταμού. Ίσως η πρόσφατη πρωτοφανής τραγωδία στο Μάτι να με έχει επηρεάσει.

Η περιοχή είναι κατεξοχήν οικιστική με αρκετές κατοικίες εκατέρωθεν και πλησίον του ποταμού. Τα δέντρα και η βλάστηση έχουν κυριολεκτικά αγκαλιάσει τις αυλές των σπιτιών, αρκετά αγγίζουν τις στέγες τους. Βασική αρχή της πρόληψης πυρκαγιών σε κατοικημένες περιοχές είναι η αποφυγή επαφής ή/και μίξης των κατοικιών με βλάστηση.

Είναι εμφανής η απουσία προληπτικών μηχανισμών, ο ελλιπής σχεδιασμός και η παρουσία πιθανόν κινδύνων τόσο σε αυτή την περιοχή όσο και σε άλλες κατοικημένες περιοχές. Αν μας έχει διδάξει κάτι ο τραγικός Ιούλιος της Αττικής είναι ότι η πύρινη λαίλαπα δεν συγχωρεί. Επιβάλλεται λοιπόν ως Τοπική Αρχή σε συνεργασία με τα αρμόδια Τμήματα να λάβουμε άμεσα μέτρα πρόληψης.

• Δημιουργία αντιπυρικών ζωνών σε κατοικημένες περιοχές που γειτνιάζουν με μεγάλους χώρους πρασίνου.
• Υποχρεωτικός καθαρισμός οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται μέσα σε κατοικημένες περιοχές ή κοντά σε αυτές.
• Να υπάρχουν περιμετρικά προσβάσεις σε νερό, πυροσβεστικές φωλιές/κρουνοί, δοχεία άμμου, φτυάρια.
• Κλάδεμα και αραίωση δέντρων. Κλάδεμα κλαδιών που εφάπτονται σε καλώδια υψηλής τάσης.
• Να αποφεύγονται είδη δέντρων που αναφλέγονται εύκολα όπως πεύκα, κυπαρίσσια, ελιές κ.α.
• Διασφάλιση ασφαλούς πρόσβασης πυροσβεστικών οχημάτων.
• Συχνή και διαρκής επαφή μεταξύ Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και Τοπικής Αρχής, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια αντιπυρικών περιόδων.
• Αξιολόγηση και διαβάθμιση περιοχών ανάλογα με βαθμό επικινδυνότητας.
• Προετοιμασία σχεδίων εκκένωσης κατοικημένων περιοχών.

Σε μια χώρα όπως είναι η Κύπρος, στην οποία οι θερμοκρασίες το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα υψηλές, είναι αδιανόητο να μην λαμβάνονται τα όποια μέτρα πρόληψης. Είναι καλύτερα να δαπανήσουμε χρόνο και χρήμα στην πρόληψη και μακάρι ποτέ να μην χρειαστούμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιο κίνδυνο. Δεν μπορούμε όμως να αρνούμαστε να λαμβάνουμε τα μηνύματα των τελευταίων ετών σε όλη την Ευρώπη, έχουμε ευθύνη να δράσουμε άμεσα και προληπτικά.

Ας διαψεύσουμε τον διαχρονικό κανόνα μας, ας αφανίσουμε την ολική έκλειψη συνείδησης κοινωνικών προτεραιοτήτων στον Δημόσιο Τομέα, ας εξαλείψουμε την εκδοχή του Δημόσιου Τομέα ως πεδίου αντιμαχίας ή εξισορρόπησης οικονομικών πρωταρχικά συμφερόντων. Έχουμε ευθύνη όλοι μας, κυρίως οι Τοπικές Αρχές, να λάβουμε μέτρα, να συνεργαστούμε με όλες τις Αρμόδιες Αρχές. Δεν μπορούμε να ασχολούμαστε περισσότερο με βαθυστόχαστα οράματα για το μέλλον, θεωρώντας τα υπόλοιπα, τα αυτονόητα λυμένα. Γιατί έρχεται μια μέρα που η ωραιοποιημένη πλασματική εικόνα διαλύεται και κλαίμε για τη συμφορά που μας βρήκε. Την καταστροφή του περιβάλλοντος και περιουσιών, ή πολύ χειρότερα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Που είναι τόσο πολύτιμα όταν καταστρέφονται αλλά η μικρο-υποβάθμισή τους κάθε μέρα μας αφήνει αδιάφορους. Για κανένα από τα παραπάνω δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είμαστε ανυποψίαστοι.